Szanowny Czytelniku!

W cyklu „Ten piękny wiek XIX” będziemy starali się prezentować różnorodne publikacje: od wspomnień i pamiętników po historyczne monografie i syntezy, sięgając po autorów polskich i zagranicznych. Formuła cyklu pozostanie otwarta, a głównym kryterium konstruowania oferty stanowić będzie przybliżanie tematów niedostatecznie wyświetlonych lub zgoła nieposiadających dotąd opracowania dostępnego polskiemu czytelnikowi. Wiek XIX może się jawić niektórym miłośnikom historii jako niemal zamierzchła epoka, z którą współczesnym trudno się utożsamiać. Tymczasem chodzi o stulecie najbarwniejsze chyba w dziejach ludzkiej cywilizacji – „złoty wiek europejski”, jak nazwał je prof. Piotr Wandycz. Nie trzeba tego długo udowadniać, wszak ze zdobyczy cywilizacyjnych XIX stulecia korzystamy powszechnie na codzień i to od sfery technicznej, poprzez kulturalną do politycznej. Wraz z jego odejściem zakończył się „wiek względnego spokoju i stabilizacji. Zaczynało się stulecie wojen, gigantycznych zniszczeń i ludobójstwa”. Tym bardziej zachęcamy do wspólnego poznawania „pięknego wieku XIX”.

Pewne wątpliwości może wzbudzić kwestia datowania, zatem kilka słów wyjaśnienia. Historiografia europejska przyjmuje, iż XIX wiek był historycznie jednym z najdłuższych w dziejach i wskazuje na rok 1789 jako jego początek (zburzenie Bastylii i początek Wielkiej Rewolucji). Stulecie to dobiega końca w 1914 roku wraz z wybuchem Wielkiej Wojny. Dla dziejów Polski są to odpowiednio lata 1795–1918. Naturalnie przyjęte w historiografii daty nigdy nie stanowiły wyraźnej „grubej kreski” w dziejach a ich przyjęcie jest kategorią umowną.